24
MART 1920 ÇARŞAMBA
Mustafa
Kemal, İstanbul’un işgali üzerine Anadolu’ya kaçan milletvekillerini İngilizlerin
izlemesi üzerine Bandırma’da 14.Kolordu Komutanı Yusuf İzzet Paşa’ya bir telgraf
gönderir: “İngilizler, milletvekillerinin
İzmit üzerinden Anadolu’ya kaçmakta olduklarını haber almışlardır. Verilen
bilgiye nazaran bundan sonra İzmit üzerinden kaçış imkânsız gösterilmektedir....Önlemlere
girişilmiştir.” (a)
Mustafa
Kemâl, 3., 13. ve 20. Kolordu komutanlıklarına, milli harekete devam edildiği
takdirde Adana halkının silahlanabileceğini; bunun, Fransızların Adana’yı
boşaltmalarını çabuklaştırabileceğini
bildirerek, 11 Şubat tarihli Adana milli hareket planının
çabuklaştırılmasını ister.
Damat
Ferit Paşa, saraya çağrılarak yeni hükümeti kurmakla görevlendirilir.
İngiliz
Savaş Bakanı Winston Churchill, Başbakan Lloyd George’u uyarır: “Türkiye’yi gerçekten temsil eden bir yönetim
sağlamaya çalışarak onunla uzlaşmaya varılmalıdır. Şimdiki biçimiyle Türk barış
anlaşması, ancak sürekli kargaşaya yol açabilir. Türkiye ile ilgili
politikanızdan endişe duyuyorum”.
(a)
Haberalma
raporu
(24.
III. 1920)
İngilizlerin
Anadolu‘ya kaçan Mebusları takibi-Celalettin Arif, İsmail Fazıl Paşa, Miralay İsmet
Bey ve diğer kıymetli Kumandanların İzmit‘te kaldıkları hakkında.
14
ncü Kor. Kumandanı Yusuf izzet Paşa Hazretlerine
1-
İngilizler meb‘usların İzmit üzerinden Anadolu‘ya firar etmek de olduklarını haber
almışlardır.
23
/Mart /36‘da İzmit Mutasarrıfına bir İngiliz Miralayı gelerek en ileri kafilede
bulunanların isimlerini ve her gece kaldıkları köyleri söylemişler aynı zamanda
ikiyüz kişilik bir İngiliz Bölüğü İzmit‘in şimali şarkîsine yollan tutmak üzere
ve Gebze ve Derince üzerine de ayrıca takip müfrezeleri sevkolunmuştur. Verilen
malûmata nazaran fîmâba‘d İzmit üzerinden firar gayrimümkün gösterilmektedir.
2-
Meclis-i Meb‘usan Reisi Celâleddin Arif Bey, Mebusandan İsmail Fâzıl Paşa,
Süreyya, Reşit, Rıza Beyler ile kıymetli Kumandanlarımızdan Miralay İsmet Bey,
Erkânıharbiye Miralayı Kâzım, Erkânıharbiye Kaymakamı Seyfi Erkanıharbiye Binbaşı
Safvet, Erkânıharbiye Kolağalığından mütekait Nevres Üsküdar‘ın Özbekiye
Tekkesi şeyhi ve Polis Memurlarından Manastırlı Nuri Beyler 23/24 Mart 336
gecesini İzmit‘in yirmiki kilometre şimalişarkîsinde Tekkenişîn nam kariyede
geçirmişlerdir, İngiliz takip müfrezeleri mezkûr kariyenin oniki kilometre
mesafesinde geceyi geçirmişlerdir.
3-
Mebuslarımızdan Cami, Adnan Beylerle Halide Edip Hanımefendi ve isimleri
tamamen anlaşılamayan bâzı zevat Gebze‘de 23 /24 Mart 336 gecesini tehlikeye
mâruz geçirmişlerdir, İngiliz müfrezelerinin tazyiki mahallî jandarmalarının şayanı
itimat görülememesi bu tehlikeyi tevlid etmektedir. Tedabire tevessül olunmuştur.
4-
Diğer bâzı zevatın dahi Gebze ile İzmit arasında tehlikede oldukları tahmin
edilmektedir.
Bunlar
meyanında Trabzon Mebusu Husrev ve biraderi, Kıymetli zâbitandan Binbaşı
Besâlet Bey bulunmaktadır.
5-
Firar eden diğer mütebaki mebsân henüz Kartal mıntakasını geçememektedir.
Vesaitsizlik dahi hareketlerini tehir ediyor.
Heyeti
Temsiliye namına
Mustafa
Kemal
Kaynakça:
1-
Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk
Araştırma
Merkezi, Ankara, 2007
2-Erol
Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008
3-
Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010
4-Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk’ün tamim,telgraf ve beyannameleri IV, 2006
Yorumlar
Yorum Gönder