21 KASIM 1919 CUMA - Gökçen Efe öldürüldü

21 KASIM 1919 CUMA

Mustafa Kemâl, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetleri’ne bir yazı gönderir: “...Amerika resmî çevreleri, İtilâf hükûmetlerinin, işgal bölgelerinde seçimlere engel olma ve diğer bölgelerde karışıklık çıkarma, asayişi bozma ve eşkiyalığı teşvik suretiyle yaptıkları tahriklere ait belgeleri, büyük bir önem ve ilgi ile istemektedirler. Bu sebeple, bu gibi belge ve delillerin elde edilerek toplanılması ve Heyeti Temsiliye’ye bilgi verilmesi rica olunur.” ^(a)

Mersin ve Tarsus’ta Fransızların işgalidevralma törenleri yapılır, hükümet binalarına Fransız bayrakları çekilir, dükkanlar ve evler Fransız bayraklarıyla donatılır.

Ödemiş’in 15km güneydoğusundaki Kaymakçı çarpışmalarında Gökçen Efe Yunanlılar tarafından öldürülür. (Asıl adı Hüseyin'dir. 1891 yılında Ödemiş'de doğdu. Kurtuluş Savaşı'na katkılarıyla tanınan efe. Ünlü efelerden Çakırcalı Mehmed Efe'nin akrabası ve sağ koluydu. Tire'de Gümce Dağı'nda birkaç yıl eşkiyalık yaptıktan sonra Mahmud Celal Bey'in (Bayar) aracılığıyla 1914'te bağışlandı. İzmir ve yöresinin Yunanlılarca işgali üzerine gönüllü olarak Kurtuluş savaşı'na katıldı. 57. Tümen Komutanı Miralay Şefik (Aker) Bey'in gözetiminde oluşturulan Kuva-yi Milliye örgütlenmesi içinde yer aldı.)

Haziran 1919'da, Yunan ileri harekatını durduran Köşk Cephesi'nde savaştı. Fata ve Kemerdere'de baskınlar düzenledi ve Yunanlılara ağır kayıplar verdirdi. Ekim 1919'da Fata yöresinde Yunan toplu saldırısının geciktirilmesini sağladı. 13 Kasım 1919'da Fata yöresinde Yunan birlikleriyle şiddetli bir çatışmaya girdi. Üç gün süren çatışmalardan sonra, siperine girmeyi başaran bir Yunan askerince 16 Kasım 1919'da süngülenerek öldürüldü. Ankara hükümeti daha sonra, savunurken öldüğü Fata bucağına onun anısına Gökçen adını verdi. Kurtuluş Savaşı'nın adı ilk duyulan direnişçilerinden olan Gökçen Efe, Halide Edip Adıvar'ın "Efe'nin Yemini" adlı öyküsünün de kahramanıdır. Ödemiş yöresinde adına Türküler yakılmıştır. Kaynak : http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=472)

(a)

Amerikan resmi makamlarının, İtilaf devletleri’nin asayişi ihlallerine ve seçimleri men ettiklerine dair vesika talebi

21. XI. 1919

15. Kolordu Kumandanlığına

Hey‘eti merkeziyelere: istihbaratı hususiyeye nazaran Avrupa, Amerika‘nın müzahereti hakkındaki kararına intizarla beraber eski taksimi anlaşmalarını tesbit eylemişlerdir. Yunanistan ve İtalya bulundukları yerleri alacaklar, Fransızlar da Suriye İtilâfnamesi mucibince Diyarbakır, Sivas‘a kadar imtidad eden parçayı işgal edecekler.

2- Mütelifin İzmir, Aydın, Manisa‘nın işgali için İngiliz, Fransız ve Osmanlı askeri sevk olunacağını hükümete evvelce bildirmişler iken bilahare vazgeçmişlerdir. Bizerte‘den Senegal askeri Mersin‘e naklolunacaktır. Amerika mehafili resmiyesi, itilâf hükümetlerinin işgal mıntıkalarında intihabı men ve aksamı sairede teşevvüş, asayişi ihlâl ve şakaveti teşvik suretile yaptıkları tahrikâta ait vesaiki büyük bir ehemmiyet ve alâka ile takip ve talep eylemektedirler. Bilhassa bu hususata dair resmi eşhasın iştirakini ve mehafili Tesmiyeden müdahale teşvikini gösterir evamir ve talimat ve vesaik ve delâile son derece ehemmiyet verilmektedir. Binaenaleyh: Bu gibi vesaik ve delâilin elde olarak cem olunması ve Heyeti Temsiliyeye malûmat itası rica olunur.

Heyeti Temsiliye namına

Mustafa Kemal

Kaynakça:

1- Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk

Araştırma Merkezi, Ankara, 2007

2-Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008

3- Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010

4-Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi,  Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri IV, 2006