21 HAZİRAN 1919 CUMARTESİ
Mustafa
Kemâl Paşa, İstanbul’da bulunan Abdurrahman Şeref, Reşit Akif Paşa, Ahmet İzzet
Paşa, Halide Edip, Kara Vasıf, Ahmet Rıza, Seyit Bey, Ferit (Tek) Bey, Ferit Paşa,
Cami (Baykut) Bey gibi bazı tanınmış kimselere Amasya’dan mektup göndererek,
onları Millî Mücadele’ye davet eder. Mustafa
Kemâl Paşa mektupta özet olarak şu noktaları belirtir:
1-Yalnız
mitingler ve gösteriler, büyük gayeleri hiçbir zaman gerçekleştiremez.
2-Bunlar
ancak doğrudan doğruya ulusun bağrından doğan ortak güce dayanırlarsa kurtarıcı
olur.
3-Aslında
acı olan durumu tehlikeli şekle sokan en etkili sebep, İstanbul’daki karşı
akımlar ve milli davayı zararlı bir şekilde yüzüstü bırakan siyasi ve ulus
yararına aykırı propagandalardadır. Bunun cezasını, yurdumuzun nasıl çektiğini
fazlasıyla görmekteyiz.
4-Artık
İstanbul, Anadolu’ya hakim değil, tbağlı olmak zorundadır.
5-Size
düşen özveri pek büyüktür.
Ayrıca
mektubunda,
“…Millî gaye elde edilinceye kadar âcizleri
Anadolu’dan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada sonuna kadar
bir millet ferdi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim
ve hiçbir kuvvet bu millî azme mani olamayacaktır!” ifadelerini de
kullanır.
Harbiye
Nazırı Şevket Turgut Paşa, 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir’e -Mustafa
Kemal Paşa’nın yerine- 3. Ordu Müfettişliği’ne vekâleten atanmayı teklif eder.
Genelkurmay
Başkanı Cevat (Çobanlı) Paşa, Sadrazamlığa verdiği raporda Ege Bölgesi’nde ki Yunan
zulümlerini ve “Ya halkı İtilaf devletlerinin kefaletine aldırmalı, ya savaş
açmalıyız” şeklindeki düşüncesini bildirir.
21
Haziran gecesi Mustafa Kemâl Paşa, yaveri Cevat Abbas (Gürer) Bey’e Amasya
Genelgesi’ni dikte eder ve aynı gece, Ali Fuat Paşa, Rauf Bey ve Samsun’dan
gelen Refet (Bele) Bey ile görüşerek genelgeyi onlara da imza ettirir. 15.
Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir ve 2. Ordu Müfettişi Cemal (mersinli) Paşa’nın
da telgrafla onayı alınır.
Ermenistan’da
Görevli Bir Fransız Subayı
(21.
VI. 1919)
Erzurum
Vilâyeti
Fransız
zabitanından Miralay Despres Kafkasya ve Ermenistan‘da bir vazifeye memur
edildiği, Erivan‘dan sonra Erzurum, Trabzon üzerinden avdet eyliyeceği cihetle
memaliki Osmaniye dahilinde seyahatinin temini Fransa Fevkalâde Komiserliğinden
rica edilmiştir. Bilumum memurini mülkiye, askeriye tarafından teshilât ibrazı
lüzum görülürse vesait ve muhafız itası ve Türklerin misafirperverlik ibrazı ve
münasip eşhas ile temasa getirilerek memleketimiz lehinde bir hisle avdetine
çalışılması mütenemmidir.
2-
Isparta, Burdur havalisinde İslâm ismiyle iki Rum dolaşarak propaganda
yaptıktan haber alınmış ve takibata başlanmıştır.
3.
Ordu Müfettişliği
Irak
Aşiret Reisi Acemi Paşa’nın Talebi
(21.
VI. 1919)
Erzurum
Vilâyeti
Bütün
Harbi Umumi zamanında Devlete sadık kalmış ve pek büyük hizmetler etmiş olan
Irak ruesayı aşairinden Acemi Paşa Diyarbekir‘e gelmiştir. Müşarünileyh makamı
Hilâfeti Sadarete Hariciye Nezareti vasıtasiyle itilâf mümessilleri
mumanaatlarına ve muhabereyi kesmelerine rağmen kırk beş günde çölü hicinsuvar
olarak katederek Iraklıların hakiki vicdanını âlemi insaniyet ve medeniyete
ilelebet makamı Hilâfete merbut bulunduklarını, bunun bitaraf hükümetler
tarafından bir heyet gönderilerek tetkik edilmesini ve ancak ondan sonra Irakın
mukadderatına karar verilmesini işar ve talep eylemiş ve haiz olduğu vekâleti
mutazammın bazı mazbata suretlerini de telgrafla keşide ettiği.
3.
Ordu Müfettişliği
Kaynakça:
1-Kaynakçalı Atatürk günlüğü, http://atam.gov.tr/wp-content/uploads/KAYNAKÇALI- ATATÜRK-GÜNLÜĞÜ1.pdf
2-Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008
3- Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010
4- Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma
Merkezi, Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve
Beyannameleri IV, 2006
5-Mustafa Kemâl Atatürk,
Nutuk, düzenleyen Sabahattin Özel, Erol Şadi Erdinç, 2016
Yorumlar
Yorum Gönder