21 HAZİRAN 1919 - İstanbul'da bulunan bazı kişilere mektup

21 HAZİRAN 1919 CUMARTESİ

Mustafa Kemâl Paşa, İstanbul’da bulunan Abdurrahman Şeref, Reşit Akif Paşa, Ahmet İzzet Paşa, Halide Edip, Kara Vasıf, Ahmet Rıza, Seyit Bey, Ferit (Tek) Bey, Ferit Paşa, Cami (Baykut) Bey gibi bazı tanınmış kimselere Amasya’dan mektup göndererek, onları Millî Mücadele’ye davet eder. Mustafa Kemâl Paşa mektupta özet olarak şu noktaları belirtir:

1-Yalnız mitingler ve gösteriler, büyük gayeleri hiçbir zaman gerçekleştiremez.
2-Bunlar ancak doğrudan doğruya ulusun bağrından doğan ortak güce dayanırlarsa kurtarıcı olur.
3-Aslında acı olan durumu tehlikeli şekle sokan en etkili sebep, İstanbul’daki karşı akımlar ve milli davayı zararlı bir şekilde yüzüstü bırakan siyasi ve ulus yararına aykırı propagandalardadır. Bunun cezasını, yurdumuzun nasıl çektiğini fazlasıyla görmekteyiz.
4-Artık İstanbul, Anadolu’ya hakim değil, tbağlı olmak zorundadır.
5-Size düşen özveri pek büyüktür.

Ayrıca mektubunda,
…Millî gaye elde edilinceye kadar âcizleri Anadolu’dan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada sonuna kadar bir millet ferdi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim ve hiçbir kuvvet bu millî azme mani olamayacaktır!” ifadelerini de kullanır.

Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa, 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir’e -Mustafa Kemal Paşa’nın yerine- 3. Ordu Müfettişliği’ne vekâleten atanmayı teklif eder.

Genelkurmay Başkanı Cevat (Çobanlı) Paşa, Sadrazamlığa verdiği raporda Ege Bölgesi’nde ki Yunan zulümlerini ve “Ya halkı İtilaf devletlerinin kefaletine aldırmalı, ya savaş açmalıyız” şeklindeki düşüncesini  bildirir.

21 Haziran gecesi Mustafa Kemâl Paşa, yaveri Cevat Abbas (Gürer) Bey’e Amasya Genelgesi’ni dikte eder ve aynı gece, Ali Fuat Paşa, Rauf Bey ve Samsun’dan gelen Refet (Bele) Bey ile görüşerek genelgeyi onlara da imza ettirir. 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir ve 2. Ordu Müfettişi Cemal (mersinli) Paşa’nın da telgrafla onayı alınır.



Ermenistan’da Görevli Bir Fransız Subayı
(21. VI. 1919)
Erzurum Vilâyeti

Fransız zabitanından Miralay Despres Kafkasya ve Ermenistan‘da bir vazifeye memur edildiği, Erivan‘dan sonra Erzurum, Trabzon üzerinden avdet eyliyeceği cihetle memaliki Osmaniye dahilinde seyahatinin temini Fransa Fevkalâde Komiserliğinden rica edilmiştir. Bilumum memurini mülkiye, askeriye tarafından teshilât ibrazı lüzum görülürse vesait ve muhafız itası ve Türklerin misafirperverlik ibrazı ve münasip eşhas ile temasa getirilerek memleketimiz lehinde bir hisle avdetine çalışılması mütenemmidir.
2- Isparta, Burdur havalisinde İslâm ismiyle iki Rum dolaşarak propaganda yaptıktan haber alınmış ve takibata başlanmıştır.

3. Ordu Müfettişliği


Irak Aşiret Reisi Acemi Paşa’nın Talebi
(21. VI. 1919)
Erzurum Vilâyeti

Bütün Harbi Umumi zamanında Devlete sadık kalmış ve pek büyük hizmetler etmiş olan Irak ruesayı aşairinden Acemi Paşa Diyarbekir‘e gelmiştir. Müşarünileyh makamı Hilâfeti Sadarete Hariciye Nezareti vasıtasiyle itilâf mümessilleri mumanaatlarına ve muhabereyi kesmelerine rağmen kırk beş günde çölü hicinsuvar olarak katederek Iraklıların hakiki vicdanını âlemi insaniyet ve medeniyete ilelebet makamı Hilâfete merbut bulunduklarını, bunun bitaraf hükümetler tarafından bir heyet gönderilerek tetkik edilmesini ve ancak ondan sonra Irakın mukadderatına karar verilmesini işar ve talep eylemiş ve haiz olduğu vekâleti mutazammın bazı mazbata suretlerini de telgrafla keşide ettiği.

3. Ordu Müfettişliği

Kaynakça:

1-Kaynakçalı Atatürk günlüğü, http://atam.gov.tr/wp-content/uploads/KAYNAKÇALI- ATATÜRK-GÜNLÜĞÜ1.pdf
2-Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008
3- Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010
4- Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi,  Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri IV, 2006
5-Mustafa Kemâl Atatürk, Nutuk, düzenleyen Sabahattin Özel, Erol Şadi Erdinç, 2016


    






Yorumlar