28 MAYIS 1919 ÇARŞAMBA (HAVZA GENELGESİ)

28 MAYIS 1919 ÇARŞAMBA (HAVZA GENELGESİ)

Mustafa Kemâl Paşa İzmir, Manisa ve Aydın’ın işgali üzerine Havza’dan valilere, müstakil mutasarrıflıklara ve bazı kolordu komutanlıklarıyla Konya’da Ordu Müfettişliği’ne şu genelgeyi gönderir:

“İzmir’in ve maalesef bunu takip eden Manisa’nın işgali gelecekteki tehlikeyi daha açık göstermektedir. Ülke bütünlüğümüzün korunması için millî gösterilerin daha canlı olarak yapılması ve sürdürülmesi lazımdır. Hayatımıza ve millî bağımsızlığımıza zarar veren işgal ve ilhak gibi olaylar bütün milletin içini kan ağlatmaktadır. Üzüntüler durdurulamıyor. Sindirilmesi ve tahammülü mümkün olmayan bu durumun derhâl yok edilip giderilmesi bütün medeni milletlerle büyük devletlerin adalet ve nüfuzlarını sabırsızlıkla beklemek konusunda önümüzdeki hafta içinde Pazartesi başlayıp Çarşamba günü müracaatın arkası alınmak üzere büyük ve heyecanlı mitingler yaparak millî gösteride bulunulması ve bunun bütün bağlı olan yerlere yayılmasına ve bütün İtilaf devletleri temsilcileri ile Osmanlı Hükümetine etkili telgraflar verilmesi ve yabancı olan yerlerde yabancılara da özel etkiler yapılmakla beraber millî gösterilerde adap ve sükûnetin fevkalade korunması ve Hristiyan halka karşı bir sataşma,gösteri ve düşmanca tavırlar alınmaması lazımdır. Sizin bu fikirler etrafında hassas ve etkili bulunmanız yönüyle işin iyi idare edileceği ve başarılı olunacağı hususunda inancım tamdır. Sonucunun bildirilmesini arz ederim.”

İstanbul hükümetinin 25 Mayıs günü yayınladığı genelgeyle tüm yurtta gösteri yapılmasını yasaklamış olmasına karşın Mustafa Kemâl Paşa Havza'dan yayınladığı genelge ile daha görkemli protesto gösterileri düzenlenmesini ve aynı zamanda Osmanlı Hükümetine ve İtilaf Devletleri temsilcilerine etkili telgraflar çekilmesini istiyordu. Ancak gösteriler sırasında gayrimüslim halka herhangi bir sataşma olmaması konusunda da uyarıyordu.

Havzalılar 28 Mayıs günü sabahtan Taş Mektep binasında toplandılar ve Mustafa Kemâl Paşa’nın 26 Mayıs günü yaptığı öneri üzerine bu toplantıda “Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” kurulmasına karar verdiler. Kaymakam Fahri Bey ve Belediye Başkanı İbrahim Bey önderliğinde Müdafaa-i Hukuk Cemiyetini kurdular.

Tire işgal edildi. Albay Bekir Sami (Günsav) Bey Salihli’ye oradan Alaşehir’e geçti. Salihli’de eşraf, Yunanlıların işgal sırasında yapacakları zulme engel olmak gerekçesiyle kasabayı Yunan bayraklarıyla donattırmışlardı. Aynı gece Yunan ordusu Ayvalık’a asker çıkarmaya başladı.

Bekirağa bölüğünde tutuklu bulunan ittihatçıların 55’i Malta’ya 12’si Mondros’a gönderildiler.

Kaynakça:

1-Kaynakçalı Atatürk günlüğü, http://atam.gov.tr/wp-content/uploads/KAYNAKÇALI- ATATÜRK-GÜNLÜĞÜ1.pdf

2-https://www.samsun2019.com.tr/icerik/78/ataturkun-samsun-gunleri/

3-Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008

4-Alev Coşkun, Kuvâ-yı Milliyenin kuruluşu, 1996
5-Sefer Yazıcı, Milli Egemenlik Belgeleri, TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, 2015

6-Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010

7- Mustafa Kemâl Atatürk, Nutuk, düzenleyen Sabahattin Özel, Erol Şadi Erdinç, 2016