İsmail Cevat ÇOBANLI
Olayları daha iyi anlayabilmek için, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkmadan önce İstanbul'da kendisi ile birlikte çalışan ve destek verenleri tanımakta yarar vardır.
İsmail Cevat Çobanlı 1870 yılında İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra 1888 yılında Harp Okulu’na girdi, 1891 yılında üsteğmen rütbesiyle mezun oldu. 1892 yılında başladığı Harp Akademisi’ni 1894 yılında birinci olarak bitirdi ve Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. 1894-1909 yılları arasında "Padişah Yaveri" sıfatıyla Maiyet-i Şer'iye Erkan-ı Harbiyesi'nde görev aldı. 1895 tarihinde Orleans'ta yapılan Fransız Ordusu Manevraları'nda bulunmak üzere Paris'e gitti. 1905 yılında Edirne'nin tahkimi için Tophane-i Amire'de teşkil eden kurumda görev aldı. 1907 yılında ise yeni örgütlenmenin sür'atle uygulanması için dört ay 2’nci Ordu'da görev yaptı.
1909-1910 yılları arasında Harp Akademisi Komutanı olarak görev yaptı. Görevi gereği Temmuz 1910'da Alman Ordusu'nın geçit resminde bulunmak üzere Almanya'ya gitti. Askeri yeteneği sayesinde devlet idaresi ve ordu yönetiminde hızla yükseldi. Ocak 1911 ve 1912'de 1’inci Ordu Kurmay Başkanı oldu. Bu sıfatla Mayıs 1911'de İngiltere Kralı'nın taç giyme törenine katılmak üzere Londra'ya gitti. Balkan Savaşları'nda Eylül 1912-1913 tarihleri arasında Şark Ordusu Kurmay Başkanı, Çatalca Ordusu Topçu Komutanlığı Kurmay Başkanı olarak görev yaptı. Savaş sonrası Şubat 1913-1914 tarihleri arasında 9. Tümen Komutanlığı görevini yaptı.
10 Ağustos 1914 tarihinde Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı’na atandı. 18 Mart 1915 zaferinin kazanılmasında büyük rol oynaması nedeniyle “18 Mart Kahramanı” lakabı verildi. Çanakkale’ye ilk geldiğinde Maydos Mıntıka Komutanı olan Yarbay Mustafa Kemal kısa bir süre emrinde çalıştı. Hatta 18 Mart günü sabah birlikte Kirte’de bulunmaktaydılar. (Yb. Mustafa Kemal daha sonra Liman Paşa’nın emrine verildi) Ekim 1915’te 14’üncü Kolordu Komutanı ve Kasım 1916’da ise 15’inci Kolordu Komutanlığı görevine getirildi. Ağustos 1917’de tekrar 14’üncü Kolordu Komutanlığına daha sonra Kasım 1917’de ise 8’nci Kolordu Komutanlığı görevine atandı. 2’nci Ordu’ya vekaleten komuta etti. 2 Aralık 1917’de Yıldırım Orduları Grubunda bulunan 8’inci Ordu’nun komutanlığına atandı. Bu esnada 7’nci Ordu Komutanı Mustafa kemal Paşa ve 4’üncü Ordu Komutanı Mersinli Cemal Paşa ile birlikte çalıştı. Eylül 1918’de Nablus’taki genel taarruzda ordusu tutunamadı, dağıldı ve Liman Von Sanders tarafından İstanbul’a gönderildi.
3 Kasım 1918’de Genel Karargah Başkanı olarak atandı. 19 Aralık 1918 – 13 Ocak 1919 arasında Harbiye Nazırlığı yaptı. 14 Mayıs 1919’da Genelkurmay Başkanlığına getirildi. 16 Mart 1920’de İstanbul’un işgali ile birlikte tutuklandı ve Malta’ya sürgüne gönderildi. Serbest kaldıktan sonra 15 Ocak 1922’de Ankara’ya geçti ve 9 Şubat 1922’de karargahı Diyarbakır’da bulunan El-Cezire Cephesi Komutanlığı’na atandı. 21 Ekim 1923’te 3’ncü Ordu Müfettişi olarak atandı. Aynı zamanda Elazığ milletvekilliği yaptı. 25 Aralık 1924’te milletvekilliğinden ayrıldı, Askeri Şura Üyesi olarak atandı. Ocak 1925’te Musul Sorunu ve 28 Kasım 1925’te Irak sınırı için Milletler Cemiyetine giden heyette Askerî Müşavir olarak bulundu. 13 Mart 1938’de vefat etti.
Kaynakça:
1-http://www.ata.tsk.tr/06_milli_mucadele_komutanlari/cevat_cobanli.html
2-http://www.biyografya.com/biyografi/1931
3-http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-20/orgeneral-cevat-cobanli
4-https://tr.wikipedia.org/wiki/Cevat_Çobanlı
Yorumlar
Yorum Gönder