Ali Fethi OKYAR

Ali Fethi OKYAR

Olayları daha iyi anlayabilmek için, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkmadan önce İstanbul'da kendisi ile birlikte çalışan ve destek verenleri tanımakta yarar vardır.

Ali Fethi Okyar, 1880 Pirlepe doğumludur. Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın arkadaşlarından biridir. Manastır Askeri İdadisinde tanıştılar. 1900’de Piyade Teğmen rütbesiyle Harbiye Mektebi’nden mezun oldu. 1909’da Paris Askeri Ataşesi oldu. 1911’de Enver ve Mustafa Kemal Bey ile birlikte Trablusgarp’ta bulundu. Erken yaşta politikaya atıldı, İttihat Terakki’nin genel sekreterliğini yaptı, 1912 yılında yapılan seçimlerde Manastır milletvekili seçildi, ancak daha sonra meclis kapatılınca 1913 yılında Sofya’ya büyükelçi olarak atandı. O sırada Mustafa Kemal Askeri Ateşe olarak Sofya’da bulunuyordu. İlerleyen yıllarda Mustafa Kemal savaşlara katılırken Ali Fethi Bey İstanbul’da politikanın içinde oldu. 14 Ekim 1918’de kurulan Ahmet İzzet Paşa  kabinesinde içişleri bakanlığı yaptı. 1 Kasım 1918’de Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Minber gazetesini çıkardı. 9 Mart 1919’ da ittihatçı olduğu gerekçesiyle tutuklandı, Malta’ya sürüldü. 1921’de salıverildikten hemen sonra Ankara’ya geçti ve İstanbul milletvekilliği sonrasında TBMM Başkanlığı (1923) ve Başbakanlık yaptı. (1924) 1925 yılında Paris Büyükelçiliğine atandı. 1930’da Atatürk’ün isteği ile elçilik görevinden istifa ederk Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdu. Ancak bu oluşum irtica yanlısı bir harekete dönüşmeye başlayınca kısa bir süre sonra partiyi kapattı. 1934’te Londra Büyükelçiliğine atandı. 1939’da tekrar milletvekilliği yaptı. 1943 yılında İstanbul’da vefat etti.

Kaynakça:

1-Alev Coşkun, Samsun’dan önce bilinmeyen 6 ay, 2009
2- https://tr.wikipedia.org/wiki/Fethi_Okyar