15 MAYIS 1920 CUMARTESİ - İç isyanlara karşı önlem alınması hakkında.

15 MAYIS 1920 CUMARTESİ

Mustafa Kemal, Kâzım Karabekir’e iç isyanların yayılma eğilimine karşı doğu bölgelerinde gereken önlemlerin alınmasını isteyen bir telgraf gönderir: “...Biz her şeyden evvel bütün kuvvetimizle memleketimizin iç dayanışmasını korumayı başarırsak, sınırlarımızı kurtarmaya muvaffak olacağımız görüşündeyiz. Bu sebeple kolordunuz birlikleriyle her şeyden evvel gericiliği ortadan kaldıracak şekilde batıya doğru harekât ve tertibat düşünmek mecburiyetindeyiz. Bundan başka bütün iç karışıklıkların kuvvetlerimizi içerde işlemez hale getirerek sınırlarımızı yabancılara teslim için maksatlı olarak çıkarıldığına eğer Erzurum halkı gerçekten inanıyorlarsa, bunlar yakındaki, hatta uzaktaki halk ve bilginlere devamlı mektuplar ve telgraflar yazarak mühim uyarma görevi yapabilirler.(a)

Geyve Boğazı yakınlarında Anzavur kuvvetleriyle Kuva-yi Milliye arasında şiddetli çarpışmalar olur. Anzavur geri çekilmek zorunda kalır.


(a)

İç isyanlar
15. V. 1920
Mudurnu‘da asilerin duruma hakim olduğu-Sivas Trabzon, Erzurum istikametinde, Aziziyedeki isyan hazırlıkları- Erzurum‘da halkın aydınlatılması hakkında şifre.
15. Kolordu Kumandanı Kâzım Karabekir Paşa Hazretlerine

1- Mudurnu civarında iki günden beri devam eden müsademe sevk olunan müfrezenin kolbaşısı dün akşam muvasalat etmiş olmasına rağmen bugün yeniden ve şiddetle başlamış ve 10 evvelden beri telgraf hattının inkıtaından ussatın Mudurnu‘yu işgal ettikleri istidlal olunmuştur. Muharebenin cereyanına ve neticesine dair başka malûmat yoktur.

2- Sivas‘ın Yenihan civarında 7-8 yüz kişi toplanarak Padişahla Kuvayı Milliye arasında muharebe ve müsademeye mahal vermemek ve padişahımızla sureti muslihanede meseleyi hal ve fasletmek istediklerini vesaireyi havi Sivas vilâyetine dün bir talepname vermişler ve taaruz edilirse mukabele ve müdafaa edileceğini ve Samsun‘da kuvayı tenkiliyeye arzı hürmet ve umum guruplarım muavenete davet eylediklerini ve kıtaatın silâhla köylerine firarlarını tenlin eylediklerini bildirmişlerdir. Bu hadise bütün memlekete şamil İngiliz teşkilâtı irticaisinin mühim bir safhası olup hadiseyi serian halledecek kâfi kuvvet Sivas ve Tokad‘da mevcut olmadığından maatteessüf sür‘atle ittisaa pek müsaittir. Az zamanda bütün vasati Anadolu‘nun bu tuğyana kapılarak hududların ecanibe bilâ mukavemet açık kalması ihtimal dahilindedir. Trabzon-Erzurum istikâmetinin de böyle bir fesada yatak olması istidadı olduğu malûmdur. Son alınan haberlere göre Aziziye civarında da bir hareket bulunduğu Kayseri‘den bildirilmiştir.

3- Bu vaziyete göre mütalâa ve tedabiri âliyelerinin iş‘arını rica ederim. Biz her şeyden evvel bütün kuvvetimizle memleketimizin tesanüdü dahiliyesini muhafazaya muvaffak olursak hududlarımızı kurtarmaya muvaffak olacağımız kanaatindeyiz. Binaenaleyh kolordumuz kıtaatı ile her şeyden evvel irticai imha edecek surette garbe doğru harekât ve tertibat düşünmek mecburiyetindeyiz. Bundan maada bütün ifsadatı dahiliyenin kuvvetlerimizi bırakarak hududlarımızı ecnebilere teslim için mürettep olduğuna eğer Erzurum halkı hakikaten kani iseler bunlar civardaki hattâ uzaktaki halk ve ulemaya mütemadiyen mektuplar ve telgraflar yazarak mühim irşad vazifesi yapabilirler. Cevabına muntazırım efendim.

Büyük Millet Meclisi Reisi
Mustafa Kemal


Kaynakça:

1- Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk
Araştırma Merkezi, Ankara, 2007
2-Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008
3-Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk’ün tamim,telgraf ve beyannameleri IV, 2006
4-Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010

Yorumlar