27 MART 1920 CUMARTESİ - Seçimler hızlandırılıyor

27 MART 1920 CUMARTESİ

Mustafa Kemal, İstanbul’dan Ankara’ya gelmekte olup o esnada Düzce’de bulunan son Osmanlı Meclis-i Mebusan Başkanı Celâlettin Arif Bey’e bir telgraf gönderir “...19 Mart 1919 tarihli bildiriyi inceledikten sonra yer alan esasları destekleme ve seçimlerin hızlandırılmasıyla toplantının bir an evvel temini için bu görüşümüzün sizin tarafınızdan da kısa bir bildiri şeklinde kamuoyuna şimdiden bildirilmesi ve ilânını faydalı görüyoruz.”

Mustafa Kemal, 14. Kolordu Komutan Vekili Albay Bekir Sami (Günsav) Bey’e şu telgrafı gönderir: “Yusuf İzzet Paşa Hazretleri’nin dahi İstanbul’la haberleşmesine müsaade edilmemesi, vatan menfaatlerinin gereğidir. Paşa’ya, vaziyetin önemini tekrar izaha çalıştık. Ümit ederiz ki, kendileri de bu noktanın nezaket ve önemini takdir edeceklerdir.”

Mustafa Kemal, kendilerine gelen son istihbarat bilgilerini bir telgraf ile paylaşır.^(a)

Celâlettin Arif Bey, Mustafa Kemal’in 27 Mart 1920 tarihli telgrafına şu cevabı verir: “Yazınızda bildirilen 19 Mart 1920 tarihli bildiriyi görmedim. Bir olağanüstü meclisin toplanması ne kadar isabetli ise de böyle bir meclisin elden geldiği kadar kanuna uygun olması lâzımdır. ...Ankara’ya varışımda danıştıktan sonra bir bildiri yazmak görüşündeyim(!)”

(a)

Haber alma raporu

(27. III. 1920)

Lord Curzonun Ermeniler hakkındaki beyanatı - Hint İslâmları namına Halifeye çekilen telgraf - Beyrut‘tan sulh konferansına gönderilen telgraf.

Sivas Vilâyetine ve Heyeti Merkeziyeye gönderilen telgraf.

26/3/36 Heyeti Temsiliye istihbaratıdır.

1- Londra‘dan iş‘ar olunduğuna nazaran bir İngiliz rahibi Yunanlıların Anadoludaki harekâtı hakkında Avam Kamarasına bir rapor vermiştir.

2- Üsküdar‘daki bazı İngiliz efradı Anadolu‘ya sevkolunmayı kabul etmemişlerdir.

3- Şubatta Mısırdan yazılan bir mektubun mühim parçalan berveçhiâtidir: Bütün ahali ruhen ve cismen müttehittirler. Kâffesi memleketi el birliği ile düşmandan tahlis için ahdi peyman eylemişlerdir. Bu maksatla müteaddit ihtilâller vukubulmaktadır. Anadoludaki harekâtı milliye takdirkârane takip olunmaktadır, İngilizler bu harekâttan korkmaktadırlar. Eğer bu harekâtta devam edilirse İngiltere metalibi milliyeyi kabulde muztar kalacaktır.

Diğer Suret

1- Peyamı Sabah ve Alemdar gazeteleri neşriyatı münderecatını İstanbul ahalisi gayz ve nefretle karşılıyorlar. Matbuatı saire dahi tekzib etmektedirler.

2- İstanbul piyasasında teşviş ve gayrı tabiinin mevaddı gıdaiye üzerinde mühim bir terfihi vardır.

3- Fransa Ayanı Hariciye Encümeni Pazartesi günü içtima ederek Hükümetin Almanya mes‘elesi ve muahedei sulhiye ve Amerika ile olan münasebet ve aynı zamanda İstanbul ile Asyayı Suğra ve Rusya mes‘eleleri hakkında bir an evvel istima edilmesi talebini havi bir takriri kabul etmiştir.

4- 13/Mart tarihli Temps gazetesinde Lord Gurzon Avam Kamarasında irad ettiği bir nutukta Ermenilere dair demiştir ki: Bana öyle geliyor ki siz Ermenileri sekiz yaşında pek temiz ve masum bir kız gibi zannediyorsunuz. Bunda pek yanılıyorsunuz . Zira Ermeniler bilhassa son harekâtı vahşiyaneleri ile ne derecelere kadar hunhar bir millet olduklarını bizzat kendileri ispat eylemişlerdir.

5- Mısırda Zâlül Paşanın hanesinde elli altı murahhastan mürekkep ve müşarünileyhin riyaseti altında içtima eden bir kongre heyeti Mısırın istiklâlini ilân eylemiştir.

6- Elâlemü islâm gazetesi Müşir Hasan Elkidavinin Zatışahaneye çektiği bir telgrafı neşrediyor. Bunda âlem-i islâm ve bilhassa yetmiş milyon Hint İslâmları namına rica ediyoruz, katiyen hukuku hilâfeti cüz‘iyyen muhil bir muahedanameye vazı imza etmeyiniz. Teslimiyetbahş bir cevaba muntazırız deniliyor.

7- Kalkütadan 21 Şubatta Timese çekilen telgraf âlem-i İslâmda mevcut hukuku hilâfet cemiyetleri murahhaslarından mürekkep olan Kalküta Konferansı bervechizir karan ittihaz eylemiştir: Hukuku hilâfeti muhil bir kararı Büyük Britanya hükümeti tasdik ettiği takdirde müslümanlar bilhassa Hindistan‘daki 75 milyon müslüman İngiliz emtiasına boykotaj ilân edecektir.

8- Aynı gazete iki Martta Kalkütadan telgrafla, mademki konferansın mukadderatı düveli Mutelifece keenlemyekün hükmündedir. O halde ictimaat ve işgalatına devama hacet kalmamıştır. Binaenaleyh konferans 19 /Martta tatili ictimaat edecektir. Konferans hilâfeti âliyemize mukarrerat ittihaz edilmiş ve edilmekte bulunmuş olduğunu istihbar etmekte olduğundan bu mukarrerattan birinin tatbikine teşebbüs edildiği andan itibaren Hint müslümanları Büyük Britanya hükûmetile fekki irtibat edeceklerinden bu kararın hilâfında hareket edecek her müslüman cemaati islâmiyeden ihraç olunacaktır.

9- Beyrut‘tan 38 kadar ulema ve eşraf ve muteberan imzalariyle Meclisi Mebusan riyaset makamına çekilen ve aslı Sulh Konferansına gönderilen bir telgrafta hilâfeti Osmaniyeye olan irtibatımız ezelî ve ebedidir. Hilâfında bir karar ittihaz edilmemesi mercudur.

10- Celâl Nuri Bey tevkif edilmiş ve Rauf Beyin hanesi taharri olunmuştur. Kendisinden malûmat alınamamıştır.

Heyeti Temsiliye namına

Mustafa Kemal

Kaynakça:

1- Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk

Araştırma Merkezi, Ankara, 2007

2-Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008

3- Salih Karaoğlu, Kurtuluş Savaşı Destanı, 2010

4-Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk’ün tamim,telgraf ve beyannameleri IV, 2006